Chiến lược của phe Đồng minh được hình thành dựa trên hội nghị ở Chantilly, từ ngày 6 tháng 12 đến 8 tháng 12 năm 1915. Theo đó, trong năm tiếp theo, các cuộc phản công đồng thời của Nga ở mặt trận phía Đông, Italia ở mặt trận phía Nam và liên minh Pháp - Anh ở mặt trận phía Tây sẽ diễn ra nhằm bao vây, dồn ép phe Liên minh trung tâm từ mọi phía.

Cuối tháng 12 năm 1915, tướng Douglas Haig thay thế tướng John French làm tổng tư lệnh lực lượng viễn chinh Anh (British Expeditionary Force) (BEF). Tướng Haig muốn có một cuộc phản công ở xứ Flanders: khu vực gần với đường tiếp liệu của quân Anh thông qua các cửa kênh và có mục đích chiến lược nhằm lái sự chú ý của người Đức khỏi khu vực Biển Bắc của nước Bỉ. Đây là nơi mà các hạm đội tàu ngầm U-boat của người Đức uy hiếp nước Anh. Tháng 1 năm 1916, tư lệnh Pháp, thống chế Joseph Joffre đồng ý để quân Anh dồn sức vào Flanders, nhưng sau những cuộc thảo luận sâu hơn vào tháng 2, quyết định đạt được là hình thành một cuộc phản công hỗn hợp ở giao điểm của lực lượng Anh và Pháp là sông Somme, ở Picardy, Pháp.

Kế hoạch cho một cuộc phản công hỗn hợp chỉ được hình thành khi quân Đức tiến hành tấn công ở trận Verdun vào ngày 21 tháng 2 năm 1916. Do người Pháp phải tập trung sức lực vào phòng thủ Verdun, khả năng của họ để trong trận Somme không còn. Do vậy, gánh nặng này chuyển sang vai người Anh. Pháp thậm chí rút lại sự đóng góp 3 sư đoàn dành cho trận mở màn của cuộc chiến (sư đoàn 10, sư đoàn số 1 thuộc địa và sư đoàn số 35 của Tập đoàn quân số 6). Do thiệt hại nặng nề ở Verdun, mục đích của cuộc phản kích của trận Somme từ giáng một đòn quyết định cho quân Đức được chuyển sang sang giảm nhẹ áp lực lên quân Pháp.

Sáu sư đoàn chính quy của quân đội Anh vào thời điểm bắt đầu của Chiến tranh thế giới thứ nhất, đã nhanh chóng biến mất trong các trận đánh vào các năm 1914 và 1915. Thành phần nòng cốt của quân Anh lúc này được hình thành từ lính tình nguyện của Lực lượng thuộc địa Anh và lực lượng bổ sung của Horatio Kitchener, được thành lập từ tháng 8 năm 1914. Phần mở rộng này yêu cầu các tướng lĩnh chỉ huy ở các cấp cao, do vậy người ta đã nhanh chóng bổ nhiệm các chức vụ mà không quan tâm đến khả năng và năng lực của sĩ quan. Tướng Haig bắt đầu cuộc chiến là một chỉ huy của Quân đoàn 1 Anh (British I Corps), được thăng cấp lên chỉ huy Tập đoàn quân số 1 Anh (British First Army) thuộc Lực lượng viễn chinh Anh (BEF), rồi chỉ huy của BEF. Lực lượng này được hình thành từ bốn (sau này là năm tập đoàn quân), gồm sáu mươi sư đoàn.

Vào giữa năm 1916, khi hiểm họa của máy bay Fokker (Fokker Scourge) của không quân hoàng gia Đức (Luftstreitkräfte) đã hết, Không quân hoàng gia Anh RFC (Royal Flying Corps) đã thành công chiếm lại được thế thượng phong trong trận Somme. Ở khu vực này, 10 phi đội của không quân Anh gồm 185 máy bay đối chọi lại với 129 máy bay của không quân Đức. Người Anh thực hiện một phương sách tấn công hiệu quả, vừa cho phép máy bay hoặc khí cầu cáp làm chuẩn hỗ trợ pháo binh, vừa khi ngăn chặn quân Đức. Cho đến tận tháng 9 năm 1916, khi người Đức sử dụng loại máy bay mới, ưu thế của người Đức mới được xác lập lại.